Zaburzenie opozycyjno-buntownicze. przejawia się jako niewłaściwe dla wieku zachowanie, uporczywe,  nieprzyjemne, kłótliwe, buntownicze, celowo irytujące, drażliwe, mściwe związane z tendencją do obwiniania innych za swoje własne przewinienia i zaniedbania.

Zaburzenie opozycyjno-buntownicze występuje częściej u chłopców niż u dziewcząt przed okresem dojrzewania, natomiast w okresie dojrzewania wzrasta częstość jego występowania u dziewcząt. Zaburzenie opozycyjno-buntownicze zazwyczaj poprzedza wystąpienie zaburzenia zachowania.

 Aby móc dokonać diagnozy zaburzenia zachowania u dziecka niezbędna jest wnikliwa obserwacja i analiza objawów,  ale i szczegółowego wywiadu z rodzicami, opiekunami czy nauczycielami. Wnikliwość diagnostyczna pozwala na wykluczenie innych zaburzeń zachowania, a lekarska zaburzeń na tle neurologicznym.

Zastanawiając się nad przyczyną zaburzeń opozycyjno – buntowniczych należy wspomnieć o czynnikach biologicznych,   a w nich np. o nieprawidłowej budowie anatomicznej mózgu czy działaniu neuroprzekaźników. Wymienia się także czynniki psychospołeczne, np. zaniedbywanie czy surowe wychowanie lub inne czynniki psychospołeczne.  Średni wiek pojawienia się zaburzenia opozycyjno-buntowniczego  wynosi 6 lat .

Jest to zaburzenie często przemijające , natomiast w sytuacji braku wsparcia i pomocy dziecku , przechodzi często w etap przewlekły , zaostrzony wraz z wiekiem dziecka objawy się zwiększają i może dojść do eskalacji zjawiska w wieku około IV do VII klasa SP.

Zaburzenie opozycyjno-buntownicze,  jest uważane przez wielu badaczy za łagodniejszą, przedwcześnie rozwiniętą formę zaburzenia zachowania.

Należy zwrócić szczególna uwagę na negatywne, wrogie i buntownicze zachowania dziecka trwające co najmniej 6 miesięcy, w czasie których występują cztery (lub więcej) z następujących objawów:

1. Dziecko w odczuciu otoczenia jest niezwykle trudne, ma łatkę złośliwego i mściwego.
2. Często wybucha złością trudną do opanowania, traci panowanie nad sobą.
3. Nie spełnia reguł stawianych mu przez otoczenie, które są adekwatne do jego wieku.
4. Często i bez skrupułów oskarża innych za swoje pomyłki i niewłaściwe zachowania.
5. Często kłóci się z dorosłymi.
6. Często aktywnie opiera się lub odmawia spełniania próśb dorosłych lub stosowania się do zasad.
7. Często celowo irytuje innych, krytykuje innych , oskarża
8. Często wini innych za swoje błędy lub złe zachowanie.
9. Jest często drażliwy lub łatwo irytuje się w obecności innych.
10. Jest często zły lub obrażony, nastawiony wrogo do otoczenia

Wiele młodych osób, wykazujących zachowania buntownicze, już jako małe dzieci miało usposobienie nadpobudliwe, nerwowe, były trudne do uspokojenia i przejawiały trudności w dostosowywaniu się do nowych okoliczności.

Bardzo ważnym elementem jest współpraca z rodziną dziecka.

Dobre wzorce, właściwe nastawienie rodzica, współpraca ze szkołą może i powinna przynieść oczekiwane efekty terapeutyczne.

Dziecko powinno być w sposób ciągły bodźcowane pozytywnie, inspirowane do pozytywnych zachowań , nagradzane za sukcesy, natomiast błędy czy porażki powinny być nazywane , definiowane oraz korygowane w sposób twórczy jako krytyka twórcza, a nie krytyka dla samej krytyki i negatywnego oceniania dziecka.

Ocena negatywna sama w sobie nie jest konstruktywna i nie przynosi zamierzonych efektów .

Wręcz przeciwnie niszczy psychikę dziecka i nie jest motywująca do pozytywnych zmian.

Zachęcamy – Rodzicu !!!!!

Zmieniaj  swoje dziecko na lepsze, daj mu szansę na pozytywny rozwój, motywuj pozytywnie, doceń swoje dziecko, doceniaj każdy wysiłek, mów dziecku ,ze jest ważne, kochane, wartościowe, ze się uda , że będzie następnym razem lepiej .

Buduj w dziecku poczucie własnej wartości , bo siła pozytywnego myślenia jest zawsze bardzo ważna .

 Inspiruj dziecko do indywidualnego rozwoju , rozwoju swoich pasji i zainteresowań.

Daj mu swój pozytywny przykład.

Staraj się , aby dziecko otaczało się pozytywnymi wzorcami zarówno w domu jak i wśród grupy rówieśniczej , która ma duży wpływ na dziecko.

Współpracuj ze Szkołą w tym zakresie, jednolite zasady i stosowane równocześnie w środowisku szkolnym i domowym mają szansę na pozytywny efekt.

Doceniaj wysiłki dziecka, zmierzające do zmiany zachowania.

Doceniaj wysiłki Nauczycieli, Wychowawcy, Pedagoga którzy chcą pomóc Dziecku w trudnej sytuacji, współpracuj w sposób życzliwy i otwarty oraz nastawiony na współpracę a nie na ocenę.

Zgłaszaj w szkole swoje propozycje , uwagi i sugestie.

Bądź otwarty na kontakt, rozmawiaj, dopytuj , wymagaj od siebie i innych .

Zawsze bądź życzliwy i słuchaj uważnie swojego dziecka, obserwuj .

Rodzicu – Ty jesteś najważniejszy i Twoja pomoc dziecku jest nieoceniona ZAWSZE!!!!!!!

Na podstawie dostępnej literatury opracowała pedagog mgr  Anna Baran